Verkoop van sociale huurwoningen? Het mag nooit!

Reactie op het cynisch defaitisme van woningcorporatie Ymere

In de eerste versie van het artikel ‘32ste protest in De Pijp tegen verkoop sociale huurwoningen’ (Parool.nl, 24 april 2021) over de flitsactie in de Karel du Jardinstraat werd woningcorporatie Ymere aangehaald:

Maar als de actievoerders andere manieren weten om te zorgen dat wij kunnen betalen wat van ons verwacht wordt zonder huizen te verkopen, horen we dat graag.

woordvoerder woningcorporatie Ymere

Wel beste woordvoerder, hierbij onze manieren.

Afname en verschraling sociale huurwoningen

Ymere had in 2016 43.092 sociale huurwoningen. In 2020 waren dit er nog maar 40.505. Ondanks de verkoop een afname van 2.587 woningen. Andere corporaties doen het iets beter: bij hen blijft het aantal woningen gelijk of laat een kleine toename zien. Hier komt nog bij dat veel grotere woningen worden ingeruild voor kleinere met een tijdelijk huurcontract (woningcorporatie De Key). Alleen DUWO doet het ook slecht, maar dat komt voornamelijk door sloop van tijdelijke containerwoningen. 

Verhuurderheffing

De verhuurderheffing wordt vaak als boosdoener genoemd. Vóór de invoering van de verhuurdersheffing in 2023 hadden de gezamenlijke Amsterdamse corporaties al 20.000 woningen verkocht. Van 2013 t/m 2019, na de invoering van de verhuurdersheffing, zijn er nog eens  10.000 extra verkocht.

Activisme

Corporaties kunnen gewoon geld lenen op de kapitaalmarkt, vaak tegen zeer gunstige condities. Wel zal ongeveer 30% zelf gefinancierd moeten worden. Een voorwaarde is dat de corporatie financieel getoetst wordt. Woningcorporatie Stadgenoot kan zodoende  geen geld meer lenen. Corporaties zouden zich ook veel activistischer kunnen opstellen richting Den Haag. Dreig met een bouwstop of het stoppen van het betalen van de verhuurdersheffing. 

In Amsterdam worden er grofweg 2.000 sociale huurwoningen per jaar bijgebouwd. Er worden 1.000 woningen gesloopt en 1000 verkocht. Netto groeit het aantal sociale huurwoningen niet of nauwelijks.

Door de verkoop van sociale huurwoningen verdwijnen er betaalbare woningen voor de lagere inkomens tot één keer modaal. De mensen die de stad draaiend houden, zoals mensen in de zorg, docenten, vuilnismannen, bezorgers, winkelmedewerkers, kunnen niet meer in de stad wonen of lopen tegen wachttijden van 15 tot 16 jaar op. In de populaire buurten zoals de Jordaan, Oud-West, Zuid en de Pijp is het percentage sociale huurwoningen al gedaald naar ongeveer 20%.

Segregatie

Dit werkt verdergaande segregatie in de hand. Dit heeft niets meer met een inclusieve stad te maken. Na verkoop zullen de woningen na twee of drie jaar voor een veel hogere prijs doorverkocht worden aan een grote of kleine belegger. Vaak worden deze woningen dan verhuurd met een tijdelijk huurcontract met een huur rond de €2.000. Deze tijdelijke huurders hebben vaak geen binding met de buurt; er ontstaat een nare, verweesde stad.

Natuurlijk willen wij ook dat de verhuurderheffing wordt afgeschaft. De verhuurderheffing wordt overigens door de huurders opgebracht. Je zou eigenlijk beter kunnen spreken van een huurderheffing. Vóór de invoering stegen de huren ook al behoorlijk en werden ook al veel woningen verkocht. Bij veel corporaties klotste het geld dan ook tegen de plinten.

Gekkigheid

Allerlei gekkigheid werd uitgehaald (zie o.a. Vestia, de Maserati-man van woningcorporatie Rochdale en het stoomschip SS Rotterdam van woningcorporatie Woonbron), gefinancierd door huurders in achterstandswijken. Alleen de financiële elite kan zich hier een verblijf permitteren.

De overheid had geld nodig en de corporaties hadden veel goodwill door een aantal schandalen verspeeld. Dat de huurder en starter in de volkshuisvesting de dupe was, kwam in het neoliberale denkraam van de overheid niet voor. Corporaties hadden hun collega`s op hun gedrag kunnen aanspreken: dat is niet gebeurd. Wel zijn ze gezamenlijk verantwoordelijk voor het financiële wanbeleid in het verleden.

Ach, de huurder en woningzoekende betalen de prijs wel

Recentelijk heeft woningcorporatie De Key een nieuw hoofdkantoor, of beter, paleis geopend. Hier is wel geld voor. Gezegd moet worden dat veel kleinere woningcorporaties in de kleinere gemeenten zich wel netjes gedragen en zich nog steeds bewust zijn van hun taak in de volkshuisvesting.

Dat een gedeelte van de Amsterdamse politiek (SP, GroenLinks) zich erg inzet voor coöperaties zegt eigenlijk al genoeg. Van de Amsterdamse woningcorporaties verwachten zij ook geen echte oplossing van het woningtekort.

Waarom verkopen corporaties hun woningvoorraad?

Het kan en levert op een gemakkelijke manier veel geld op.

Het gaat vaak om oudere woningen in 19e-eeuwse wijken. Scheelt isolatiekosten (energietransitie) en eventueel kostbaar funderingsherstel. Als al een aantal woningen verkocht zijn in een complex, is er een dure en lastige VvE (Vereniging van Eigenaren) nodig, dus verkoop de rest dan ook maar.

Corporaties interesseren zich niet voor volkshuisvesting, segregatie, huisvesting voor de mensen die de stad draaiend houden, senioren, enz. De directrices en directeuren wonen immers  zelf in riante koopwoningen buiten de stad. Waarom je inzetten voor “economische losers”?

Het ontbreekt bij corporaties aan historisch besef. Veel woningen zijn gebouwd door en voor mensen die de stad draaiende hielden in het verleden. De woningen hebben zich vaak allang terugverdiend. Nu worden ze verpatst aan de economische elite en hebben de economisch zwakkeren het nakijken.

Een alternatief voor verkoop die de corporaties toepassen is, vanwege de hoge WOZ-waarde, na vertrek van de zittende huurder, de huurprijs boven de €750 te tillen: naar een vrije sector huur van €1200 of meer. De corporatie vangt voor deze woning meer huur en de corporatie hoeft geen verhuurdersheffing meer af te dragen. Tel uit je winst.

Winfried (Huurdersvereniging Centrum, Actiegroep Niet Te Koop)